U kijkt misschien een beetje verbaasd op bij het lezen van de term “Bantu Soul”, maar veel kernachtiger en correcter kon Batila -de naam is Kikongo en betekent “de beschermer”, die de term zelf bedacht, hem niet geformuleerd hebben. Eigenlijk heet de man Ange da Costa en is hij een Afrikaans kind van de diaspora: zijn ouders zijn van Congolese en Angolese komaf en emigreerden naar Europa, toen Ange nog heel jong was: hij was een jaar of vijf, zes, toen hij in het onooglijke Willebadessen in de Duitse regio Ostwestfalen-Lippe terechtkwam en daar ongewild een bezienswaardigheid werd voor de bevolking die nooit eerder mensen met een zwart vel hadden gezien. Het vervolg laat zich een beetje raden: Ange en zijn broers en zussen waren vaker dan hen lief was, het voorwerp van racisme en beledigingen. Domheid is namelijk van alle tijden en alle volkeren, al bekleedt Duitsland op dat vlak zonder twijfel een weinig benijdenswaardige plaats aan de top van de rangschikking. Ange had echter het geluk op te groeien in een warm nest, dat hem wist te behoeden voor de valstrikken, die vaak nefast blijken voor jonge migranten: drugs, feestjes, alcohol etc.

Vanaf zijn tiende begon Ange gedichtjes te schrijven en kreeg muzikaal voedsel vie de platen die zijn vader meebracht van zijn talrijke reizen naar de Afrikaanse gemeenschap in Brussel, waar platen van Papa Wemba -voor wie hij later nummers zou schrijven-, Kester Emenya, de TPOK Jazz van Franco en Koffi Olomidé. Daarnaast leerde hij via de radio de muziekjes kannen van mensen als Tina Turner en Peter Tosh, Bob Marley en Billy Ocean, Madonna en Tracy Chapman. Die invloeden vind je stuk voor stuk terug in de vijftien liedjes van deze plaat. De titel, “Tatamana” is overigens ook Kikongo en betekent zoveel als “hou vol!” of “geef niet op”.

De songs werden live opgenomen met de vaste band van Batila, “The Dreambus” en werden her en der aangevuld met bijdragen vanuit Berlijn, Parijs en Kinshasa en het resultaat is zelden minder dan indrukwekkend, veelzijdig en bezwerend. De thema’s die behandeld worden zijn voor ons, Belgen, niet meteen flatterend te noemen, maar ja: wij zijn ook maar indirecte erfgenamen van een koloniserende generatie die Congo veel meer heeft ontnomen dan het bijbracht. Toch doet een song als “Naboyi” ook vandaag nog pijn, omdat hij handelt over de moord op activist Simon Kimbangu, gepleegd door Belgen, die niet wilden dat hij zijn volk kon toespreken en onderwijzen.

Met een plaat als deze, akelig perfect ingespeeld en van een subtiele directheid, die je maar zelden aantreft, kan ik alleen maar oprecht blij zijn, omdat ze symbool staat voor de heropstanding van een volk dat door mijn voorouders onnoemelijk vaak vernederd en onderuit gehaald wordt. De kolonisatie heeft kennelijk de creativiteit, de trots en het muzikale en poëtische vernuft van deze generatie jongeren niet aangetast en daarvan is Batila één van de exponenten. En dan nog wel eentje, die bijzonder veel erkenning verdient, want dit is ronduit een superplaat !

(Dani Heyvaert)